Wereldhavens zijn in toenemend mate in het nieuws. Een scheepsongeluk in het Suezkanaal, de coronapandemie, oorlogen, klimaatverandering, geopolitieke spanningen: havens en wereldhandel raken makkelijk ontwricht. Hoe belangrijk scheepvaart precies is, en daarmee ook de havens en de daaromheen ontstane steden, blijkt uit het onlangs verschenen boek van journalist en schilder Aafke Steenhuis en socioloog Jan Joost Teunissen getiteld De grote wilde vaart – Wereldhavens en globalisering. In dit programma gaan we onder andere met de auteurs in gesprek over welke rol wereldhavens in het verleden hebben gespeeld in de globalisering en handel. En kijken we hoe de nieuwe maritieme wereld er in de toekomst uit komt te zien.
Over de sprekers
Aafke Steenhuis is schrijver en schilder. Steenhuis is geboren in 1946 in Delfzijl. Ze studeerde in Groningen Nederlands en Spaans. Van 1974-1990 was ze redacteur voor cultuur en Latijns-Amerika van De Groene Amsterdammer. In 1991 was ze mede-oprichter van de Golfgroep, een discussiegroep van linkse intellectuelen die nog steeds maandelijks bijeenkomt en zich met internationale politieke thema’s bezighoudt. Samen met haar partner Jan Joost Teunissen reisden ze, nieuwsgierig en gedreven, naar cruciale en kleurrijke havens in de wereld, zoals Shanghai, Singapore, Mumbai, Dubai, Alexandrië, Kaapstad, Rotterdam, Hamburg, Marseille, Genua, Los Angeles, Santos. Over hun reis om de wereld schreven zij een spannend, informatief en sfeervol boek De grote wilde vaart | Wereldhavens en globalisering.
Bart Kuipers is senior onderzoeker haveneconomie bij Erasmus UPT in zeehaven-ontwikkeling, regionale ontwikkeling en goederenvervoer (containers). Al meer dan drie decennia doet Bart Kuipers onderzoek naar: goederenvervoer, ruimtelijke logistieke processen en zeehaven ontwikkeling. Zijn proefschrift ging over de flexibiliteit van de in de Rotterdamse haven gebaseerde chemische industrie.
Stan Rijven is bekend als een gepassioneerd muziekliefhebber met een lange staat van dienst: als publicist/journalist (o.a. Trouw), programmamaker, gastspreker, adviseur, historicus en deejay. Hij was ook één van de pioniers bij de opkomst van wereldmuziek In Nederland middels publicaties (de tijdschriften Afrika, Beyond), tv-documentaires (AVRO, NPS) en radioprogramma’s (RVU, VPRO).
Dorine Bosman is sinds 1 oktober 2021 Chief Investment Officer (CIO) van Port of Amsterdam. Als CIO gaat Bosman een belangrijke rol spelen in de versterking van Amsterdam als duurzame Europese zeehaven en in het stimuleren en versnellen van de energietransitie en de circulaire activiteiten in de haven en in het Noordzeekanaalgebied. Binnen Port of Amsterdam wordt Bosman verantwoordelijk voor onder meer infrastructuur, ruimte en milieu en de deelnemingen.
Jan Joost Teunissen is schrijver en socioloog. Hij studeerde in Groningen en Wageningen, was medeoprichter van het Chili Comité in Nederland, werkte voor het Transnational Institute en richtte in 1986 het internationale onderzoekcentrum Forum on Debt and Development (FONDAD) op, waarvan hij directeur werd. Sinds eind jaren 1970 houdt hij zich bezig met internationale economie en de rol daarin van het financiële systeem. De laatste 10 jaar richtte hij zich op de rol van havens en scheepvaart. Hij is medeoprichter en moderator van de Golfgroep.
Over Santo Remedio
De kern van Santo Remedio zijn drie muzikanten: Macarena Paz Pizarro, Rodrigo Cortez en Alejandro Arrate. Hun passie is het verkennen van de wortels van Latijns-Amerikaanse muziek. Een concert met Santo Remedio neemt je mee op reis, reizend van de groene valleien van het noordelijke Andesgebergte, waar je het geluid van de Charango-gitaar hoort spelen op een traditionele Huayno, naar de Peruaanse kustgebieden, de thuisbasis van de Afro-Peruaanse cultuur en de Cajon Peruano, door de hoge vlaktes naar het hete Argentijnse noorden, waar de hartslag van de Bombo Leguero resoneert in vrolijke bijeenkomsten en uiteindelijk door Chili, waar je stedelijke folkstijlen zult ontdekken zoals Cueca Brava en ritmes van het koude en winderige Patagonië zoals La Pericona.
Afhankelijk van de setting werkt Santo Remedio samen met verschillende instrumentalisten, die hun geluid samenvoegen tot dit unieke ensemble om een spannende mix van Zuid-Amerikaanse, Afrikaanse en Europese muzikale elementen te creëren.
Naast het interpreteren en arrangeren van traditionele composities, componeert Santo Remedio hun eigen originele muziek, geïnspireerd en diep geworteld in de rijke muzikale tradities van het Zuid-Amerikaanse continent.
Aafke Steenhuis en Jan Joost Teunissen schreven een boek over havens, waaruit blijkt dat globalisering al vijfduizend jaar geleden bestond. Arnon Grunberg las het boek en concludeert: de mens is een handeldrijvend dier. Maar hoe moet je die handel organiseren?
Wat gebeurt er in die wereldhavens? Hoe zijn ze ontstaan? Hoe hebben ze zich ontwikkeld? Hoe hebben de havens in China zich zo enorm kunnen uitbreiden? Kunnen havens eindeloos blijven groeien, of niet? Wat doen ze aan het klimaat en de energietransitie? Hoe ziet de maritieme wereld er straks uit? Dat zijn vragen die Aafke Steenhuis en Jan Joost Teunissen zich stelden. De afgelopen tien jaar reisden ze, nieuwsgierig en gedreven, naar cruciale en kleurrijke havens in de wereld, zoals Shanghai, Singapore, Mumbai, Dubai, Alexandrië, Kaapstad, Rotterdam, Hamburg, Marseille, Genua, Los Angeles, Santos. Over hun reis om de wereld schreven zij een spannend, informatief en sfeervol boek.
